Czy darowizna od rodziców to darowizna bez podatku? Jak zgłosić darowiznę pieniężną od rodziców do urzędu skarbowego i otrzymać zwolnienie z podatku w 2024 r. – wszystko o formularzu SD-Z2 oraz darowiznach w najbliższej rodzinie.
Darowizny to temat, który może budzić wiele pytań i wątpliwości, zwłaszcza gdy chodzi o przekazywanie majątku między najbliższymi członkami rodziny.
Wyobraźmy sobie młode małżeństwo – Anię i Marka, którzy marzą o własnym mieszkaniu. Rodzice Anny postanowili wspomóc ich finansowo, przekazując darowiznę w wysokości 100 tysięcy złotych. Anna słyszała, że darowizny od rodziców są zwolnione z podatku, ale nie była pewna, czy w ich przypadku również obowiązuje to zwolnienie. Chciała upewnić się, że wszystko zostanie załatwione zgodnie z prawem.
Właśnie takie sytuacje są doskonałym przykładem, dlaczego warto zapoznać się z przepisami dotyczącymi darowizn od rodziców. W tym artykule wyjaśnimy, kiedy darowizna jest zwolniona z podatku, jakie formalności należy spełnić oraz jakie kroki podjąć, aby uniknąć problemów ze strony urzędu skarbowego.
Co to jest darowizna?
Darowizna to forma przekazania majątku. To dobrowolny akt, w którym darczyńca (osoba dająca) przekazuje coś obdarowanemu (osobie otrzymującej) bez oczekiwania na otrzymanie czegokolwiek w zamian. Niewiele osób wie, że darowizna jest UMOWĄ.
Najczęściej darowizny są przekazywane w rodzinie, na przykład rodzice mogą przekazać swoim dzieciom pieniądze na zakup mieszkania, samochodu czy na edukację. Na tego typu darowiźnie skupimy się w tym artykule.
Jak można przekazać majątek? Przykłady darowizn
W drodze darowizny przekazać można różne rzeczy – pieniądze, nieruchomości, samochody lub inne wartościowe przedmioty.
Podatek od darowizny w 2024 roku – obowiązek podatkowy
Darowizna to nie tylko gest dobroci i wsparcia, ale również czynność prawna, która może wiązać się z obowiązkiem podatkowym. W Polsce, gdy otrzymasz darowiznę – niezależnie czy to pieniądze, nieruchomość czy inne wartościowe przedmioty – musisz wiedzieć, że może ona podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. I co do zasady tak właśnie jest – fachowo nazywamy to zasadą powszechności opodatkowania. Jeśli chciałbyś zerknąć do przepisów, odsyłam do Ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Reguły zapłaty podatku od darowizn
Obowiązek podatkowy powstaje w różnych momentach w zależności od formy darowizny. Jeśli darowizna jest dokonana w formie aktu notarialnego, obowiązek podatkowy powstaje w momencie złożenia oświadczenia przez darczyńcę. W przypadkach, gdzie umowa darowizny nie jest sporządzona notarialnie, podatek staje się należny w chwili spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Jeśli przepisy wymagają specjalnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia tych oświadczeń.
Kiedy darowizna nie podlega opodatkowaniu?
Są jednak pewne wyjątki i nie każda darowizna oznacza konieczność zapłaty podatku. W Polsce obowiązują pewne reguły, które określają, kiedy darowizna podlega opodatkowaniu. Generalnie, darowizny w najbliższej rodzinie, jak te od rodziców dla dzieci, są zwolnione z podatku, pod warunkiem spełnienia określonych warunków. Ale zacznijmy od początku… 🙂
Grupa podatkowa i zwolnienia od podatku
Najpierw powinieneś poznać podstawowe pojęcia nierozerwalnie związane z kwestią podatku od darowizny.
Co to jest grupa podatkowa?
Grupa podatkowa to kategoria, do której przypisuje się osoby otrzymujące darowizny, na podstawie ich relacji z darczyńcą. Podział na grupy podatkowe wpływa na wysokość podatku od darowizny, który obdarowany musi zapłacić, jeśli wartość darowizny przekracza określoną kwotę wolną od podatku. W Polsce istnieją trzy grupy podatkowe:
- I grupa podatkowa: obejmuje najbliższych krewnych, takich jak małżonek, rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki, prawnuki, pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa.
Zgodnie z art. 4a ustawy, w obrębie grupy I wyróżnia się tzw. grupę 0, do której należą:
- małżonek,
- zstępni, np. dzieci, wnuki, prawnuki,
- wstępni, np. rodzice, dziadkowie,
- pasierbowie,
- rodzeństwo,
- ojczym,
- macocha.
Są to więc wszystkie osoby z grupy I – poza teściami, zięciem i synową.
- II grupa podatkowa: obejmuje dalszych krewnych, takich jak dzieci rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa, małżonków innych zstępnych.
- III grupa podatkowa: obejmuje wszystkich innych obdarowanych, którzy nie należą do dwóch pierwszych grup.
Podatek od darowizny 2024 – kwota wolna
W Polsce obowiązują określone kwoty wolne od podatku, które różnią się w zależności od grupy podatkowej, do której należy obdarowany. Oznacza to, że jeżeli wartość darowizny nie przekracza kwoty wolnej od podatku, obdarowany nie musi płacić podatku od darowizny. W 2024 roku kwoty wolne od podatku wynoszą:
- 36 120 zł dla osób z I grupy podatkowej,
- 27 090 zł dla osób z II grupy podatkowej,
- 5733 zł dla osób z III grupy podatkowej.
Jeśli wartość darowizny przekracza te kwoty, obdarowany musi zapłacić podatek.
Jakie są zwolnienia podatkowe dla najbliższej rodziny? Darowizna w najbliższej rodzinie
Zwolnienia podatkowe dla najbliższej rodziny są bardzo korzystne. Osoby należące do ww. grupy 0 (małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha) mogą być całkowicie zwolnione z podatku od darowizny, bez względu na wartość majątku nabytego w ten sposób.
Darowizna od rodziców
Darowizna od rodziców to powszechna forma wsparcia finansowego, której celem jest najczęściej pomoc w zakupie mieszkania czy samochodu. Jednak takie wsparcie może wiązać się z obowiązkami podatkowymi, które warto znać, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.
Darowizna czy świadczenie alimentacyjne?
Jednak rozróżnienie między darowizną a obowiązkiem alimentacyjnym może być trudne, a zrozumienie tej kwestii jest kluczowe, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji podatkowych.
Darowizna to dobrowolne przekazanie majątku, w którym darczyńca przekazuje coś obdarowanemu bez oczekiwania na otrzymanie czegoś w zamian. Jest to forma umowy, która często ma miejsce w rodzinach, gdzie rodzice przekazują pieniądze na zakup mieszkania, samochodu czy na edukację dzieci.
Natomiast obowiązek alimentacyjny jest regulowany przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy (KRO) i dotyczy zapewnienia środków do życia i wychowania. Rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać, chyba że dochody dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Świadczenia alimentacyjne nie są darowizną i nie podlegają zgłoszeniu do urzędu skarbowego, co oznacza, że nie są opodatkowane. Jeśli rodzice przekazują dziecku pieniądze na utrzymanie, takie jak opłacenie wynajmu mieszkania czy czesnego, a dziecko nie ma dochodów ani majątku, który pozwalałby mu na samodzielne utrzymanie, te kwoty są traktowane jako realizacja obowiązku alimentacyjnego.
Czy darowizny od rodziców mogą być zwolnione z podatku? Kiedy darowizna dla dziecka jest zwolniona z podatku?
Tak, jak wspomniałem, w przypadku tzw. grupy 0 darowizny mogą być zwolnione z podatku, bez względu na ich wartość. Jest tylko jeden haczyk…
Obowiązek zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego
Jak skorzystać ze zwolnienia z podatku od darowizny od rodziców?
Warunkiem zwolnienia jest bowiem zgłoszenie darowizny do właściwego urzędu skarbowego.
Zgłoszenie darowizny od rodziców – darowizna bez podatku. Kiedy i jak zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego? Formularz SD-Z2
Jeśli wartość darowizny od rodziców przekracza 36 120 zł, należy zgłosić ją do urzędu skarbowego na formularzu zwanego drukiem SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeśli wartość darowizny nie przekracza tej kwoty, zgłoszenie nie jest wymagane. W przypadku przekroczenia limitu, konieczne jest udokumentowanie otrzymanych środków dowodem przekazania na rachunek bankowy, przekazem pocztowym lub na rachunek prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.
Podatek od spadków i darowizn a PIT
Podatek od spadków i darowizn oraz PIT to dwa różne podatki. Podatek od spadków i darowizn dotyczy nabycia majątku w drodze darowizny lub dziedziczenia. Natomiast PIT to podatek dochodowy od osób fizycznych, który płacimy od naszych zarobków, ale również od innych dochodów.
Jak darowizny wpływają na rozliczenia PIT?
Chociaż darowizna zwiększa wartość majątku obdarowanego, nie jest traktowana jako dochód. Tylko dochód jest objęty podatkiem dochodowym, który trzeba uwzględnić w rocznym zeznaniu PIT.
Czy darowizny muszą być wykazane w zeznaniu podatkowym?
Z powyższego wynika, że darowizn nie musisz wykazywać w deklaracji rocznej PIT.
Jeśli nie jesteś pewien, jak prawidłowo wypełnić formularz SD-Z2 lub masz wątpliwości co do obowiązków podatkowych związanych z darowiznami, skontaktuj się z kancelarią.
Pomożemy Ci przejść przez cały proces, zapewniając, że wszystkie formalności zostaną dopełnione prawidłowo. Skorzystaj z profesjonalnej pomocy, aby uniknąć niepotrzebnych problemów i skupić się na tym, co naprawdę ważne!